Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Yönergesi (CSRD) Nedir?

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Yönergesi (CSRD), şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını belirli standartlara göre raporlamasını zorunlu kılan bir yönergedir. Bu yönerge, şirketlerin finansal olmayan performanslarını şeffaf bir şekilde paylaşmalarını ve sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetlerini paydaşlarına bildirmelerini sağlar.

Avrupa Birliği, 2014 yılında yayımladığı Finansal Olmayan Raporlama Direktifi'ni (NFRD) güncelleyerek 2022 sonunda Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Yönergesi'ni (CSRD) yayımlamıştır. 

Bu yazımızda CSRD ile ilgili bilmeniz gerekenleri paylaşacağız.

Finansal Olmayan Raporlama Yönergesi (NFRD) nedir?

NFRD, 500'den fazla çalışanı bulunan belirli büyük şirketleri ve gruplara kapsayacak şekilde oluşturulmuştur. Bu yönerge; yatırımcılara ve diğer paydaşlara gelişimleri, performansları ve konumları ile faaliyetlerinin etkisi hakkında daha eksiksiz bir resim sunmak için ilgili finansal olmayan bilgileri açıklamalarını zorunlu hale getirmiştir. 

Şirketler ilk kez 2018 yılında, 2017 mali yılını kapsayacak şekilde yönergeye uygun raporlama yapmak zorunda kalmıştır. Yönergenin sadece büyük şirketler ve gruplar tarafından uygulanıyor olması ve paylaşılan bilgilerin üçüncü taraflarca doğruluğunun kontrol edilmesinin zorunlu olmaması, NFRD'nin "yetersiz ve güvensiz" olarak algılanmasına yol açmıştır.

CSRD kimleri kapsamaktadır?

Kamu veya özel kuruluş olmaları fark etmeksizin, büyük AB şirketleri CSRD'ye uymak zorundadır. Bu şirketler, aşağıdaki kriterlerden en az birini karşıladıklarında tanımlanır:

• 250'den fazla çalışanı olan şirketler
• 40 milyon Euro'nun üzerinde net ciroya sahip şirketler
• 20 milyon Euro'dan fazla bilanço toplamına sahip şirketler

Menkul kıymetleri AB'de düzenlenmiş bir piyasada işlem gören ancak yukarıdaki tanıma uymayan şirketler de CSRD'ye tabidir. Bu şirketler, aşağıdaki kriterlerden en az birini karşıladıklarında tanımlanır:

• Bilanço toplamı 350.000 Euro’nun üzerinde olan şirketler
• Net cirosu 700.000 Euro'nun üzerinde olan şirketler
• 10 veya daha fazla çalışana sahip olan şirketler.

CSRD’nin getirdiği yükümlülükler nelerdir?

CSRD çerçevesinde, şirketlerden birçok bilginin paylaşılması istenecektir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

• İş modeli, strateji ve sürdürülebilirlik riskleri ile fırsatlarının kısa bir özeti sunulmalıdır.
• Net ESG (Environmental, Social and Governance) kısaltmasıyla bilinen çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim hedefleri belirlenmeli ve bu hedeflere ulaşma süreci yıllık olarak yayımlanmalıdır. Ayrıca, varsa geçiş planları da detaylı olarak sunulmalıdır.
• AB Taksonomisine uyum konusunda bilgi verilmelidir.
• Uzun vadeli vizyon ve stratejiye sürdürülebilirlik unsurlarının entegre edilmesi gerekmektedir.
• Sürdürülebilir ekonomik modelin paydaşı olma planları oluşturulmalıdır.
• Paris Anlaşması hedeflerine uyum sağlamak ve 2050'ye kadar iklim nötr hale gelmek için alınacak önlemler belirlenmelidir.
• Kömür, petrol ve doğalgaz yoğun faaliyetlerin durdurulması için bir yol haritası oluşturulmalıdır.
• Şirketin sürdürülebilirlik konularındaki etkisi ve etkilendiği sürdürülebilirlik konuları açıklanmalıdır. Bu bakış açısına çifte önemlilik (double materiality) denir.
• Sera gazı emisyon hedefleri belirlenmelidir.
• Şirketin sürdürülebilirlikle ilgili politikaları, teşvik programları dahil olmak üzere detaylı olarak açıklanmalıdır.
• Şirket operasyonlarının ve değer zincirinin mevcut ve potansiyel olumsuz etkilerine yönelik durum tespit süreçleri uygulanmalıdır.

CSRD ne zaman uygulanmaya başlanacak?

Yönetmeliğin 2024-2028 döneminde dört aşamada uygulanması planlanmaktadır:

• Mevcut NFRD'ye tabi olan büyük şirketler için 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak olup, 2024 mali yılı raporlamalarını 2025 yılında sunacaklardır.
• Şu anda NFRD'ye tabi olmayan büyük şirketler için 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak olup, 2025 mali yılı raporlamalarını 2026 yılında teslim edeceklerdir.
• Mikro işletmeler hariç listelenen KOBİ'ler için 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren geçerli olacak olup, 2026 mali yılı raporlamalarını 2027 yılında sunacaklardır.
• AB'ye belirli şartları sağlayan üçüncü ülke firmaları için 1 Ocak 2028 tarihinden itibaren geçerli olacak olup, 2028 mali yılı raporlamalarını 2029 yılında teslim edeceklerdir.

Raporlamanın niteliğini kim sağlayacak?

Raporlama süreci, akredite edilmiş (yetki verilmiş, resmen tanınmış) bir bağımsız denetçi veya onaylayıcı tarafından onaylanmalıdır. Şirketlerin raporlama kurallarına uyumunu sağlamak için bağımsız denetçi veya onaylayıcının, sürdürülebilirlik bilgilerinin AB tarafından tanınan sertifikasyon standartlarına uygun olduğunu doğrulaması gerekmektedir.

Avrupa dışındaki şirketlerin raporlamaları için ya bir Avrupalı denetçi tarafından ya da üçüncü bir ülkede faaliyet gösteren bir denetçi tarafından onaylanması gerekmektedir.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Yönergesi (CSRD) nedir, kimleri kapsar ve ne zaman uygulanmaya başlanacak sorularına yanıt aradığımız yazımızda, şirketlerin sürdürülebilirlik performansını raporlamasını zorunlu kılan bu yönergenin detaylarına değindik. Bu yönerge, sürdürülebilirlik alanında şirketlerin daha şeffaf olmalarını ve faaliyetlerini paydaşlarına daha açık bir şekilde iletmelerini sağlayacak.