Dekorasyon ve yaşam tarzı alışkanlıkları gibi konularda adını sıkça duyduğumuz minimalizm, hayatımızın giderek teknoloji merkezli hale gelmesiyle dijital minimalizm adlı bir versiyonunu da beraberinde getirdi.
Akıllı telefon ve tablet gibi teknolojiler, internette giderek daha fazla zaman geçirmemizi sağlıyor. Bu süreçte de ekrana bakarak ne kadar zaman harcadığımız konusunda biraz tedirgin olmaya başlıyoruz. Böylece, sürekli olarak gelişen, daha fazla ve daha yeni teknolojilerin niteliğini sorgulamaya başlıyoruz.
Bu belirsiz teknoloji hastalığına tepki olarak, çoğumuz teknoloji ve onunla olan ilişkimiz hakkında farklı düşünmenin bir yolunu arıyoruz ve belki de bu dijital minimalizm kavramının başladığı yer haline geliyor.
Dijital minimalizm ve Cal Newport
Dijital minimalizm, Georgetown Üniversitesi'nde bir bilgisayar profesörü olan Cal Newport’un “Dijital Minimalizm: Gürültülü bir dünyada odaklanmış bir yaşam seçmek” adlı kitabıyla popüler hale gelmiş bir kavramdır. Cal Newport, dijital minimalizm ile ilgili belki de en iyi tanımı yapıyor ve şöyle açıklıyor:
“Dijital minimalizm, hangi dijital iletişim araçlarının (ve bu araçları çevreleyen davranışların) hayatınıza en fazla değeri kattığını sorgulamanıza yardımcı olan bir felsefedir. Bu kavram, düşük değere sahip dijital gürültüyü kasıtlı bir şekilde kesmenin ve gerçekten önemli olan araçları kullanmayı optimize etmenin hayatınızı önemli ölçüde iyileştirebileceği inancıyla motive edilir. Nasıl fiziksel şeyler dikkati dağıtabilirse, dijital şeyler de bu dikkati dağıtabilir. Teknoloji ve internet hayatımızın giderek daha büyük bir parçası haline geldikçe, bizi gerçekten önemli olan şeylerden uzaklaştırma potansiyelleri de her geçen gün artıyor.”
Newport, dijital minimalizmin 3 ilkesini şöyle açıklıyor:
-Dağınıklık maliyetlidir: Bu ilke, özellikle sosyal ağlar olmak üzere çok fazla cihaz, uygulama ve online hizmet kullanmanın olumsuz olabileceğini ve bazı dijital faaliyetlerin dikkat eksikliği ve diğer daha önemli işlere odaklanma eksikliği yaratabileceğini öne sürüyor. Örneğin Newport, Facebook'u veya diğer sosyal ağları hiçbir zaman düzenli olarak kullanmamıştır ancak bu ağlar olmadan da bir bilgisayar profesörü olarak başarılı olabileceğine inanmıştır.
-Optimizasyon: Bu ilke, hangi online hizmetlerin kullanıldığını ve bunun maliyet/fayda hesabını dikkate alarak dijital dağınıklığın giderilmesini öne sürer. Örneğin sosyal ağ uygulamalarını silmek, yalnızca tercih edilen sosyal ağlara akşamları giriş yapmak veya bu tür uygulamalara masaüstünden erişmek gibi bazı etkinlikler sınırlandırılabilir veya tamamen kesilebilir.
-Planlamanızı iyi yapın: Bu ilke, daha fazla zaman yaratma ve diğer faaliyetlere daha fazla odaklanmanın vurgulandığı minimalist yaşamın olumlu yönlerini benimser. Ayrıca çoğu minimalistin dijital teknolojiyi kullanmaktan tamamen kaçınmadığını, bunun yerine dijital hizmet kullanımlarını gözden geçirdiklerini ve daha sonra neye odaklanmaları gerektiğine karar verdiklerini gösteriyor. Newport bu noktada mevsimlik ve haftalık planlar yapılmasını öneriyor.
Teknoloji kullanımı alışılmış değil, kasıtlı olmalı
Bireysel teknolojiler giderek daha güçlü, erişilebilir ve ucuz hale geldiğinden, son derece bağımlılık yapıcıdır. Bireysel teknolojilerin bu bağımlılık yaratan doğası, özellikle akılsızca ve zorlayıcı kullanıma karşı savunmasız olduğumuz anlamına gelir. Bu yüzden değerlerimize ve iyi niyetimize bu kadar kolay müdahale eder.
Bu duruma karşı korunmak için, teknoloji kullanımında bilinçli bir zihniyet geliştirmemiz gerekiyor. Bu zihniyet, teknolojiyi alışkanlıktan veya rutinden dolayı değil, bilerek kullanmamız gerektiği anlamına geliyor.
Teknoloji, daha iyi hissetmek için kullanılmamalı
Teknolojiyi kötüye kullanmanın veya aşırı kullanmanın bu kadar kolay olmasının nedenlerinden biri, kısa vadeli duygusal bir rahatlama için oldukça güçlü bir araç olmasıdır.
Kendimizi sıkılmış, yorgun, endişeli, üzgün veya kızgın hissettiğimizde, elimiz hemen ceplerimize uzanıyor ve YouTube'da kendimizi komik videolar izlerken veya Instagram’da fotoğraflara bakarken buluyoruz.
Ancak kısa vadede duygusal zorluklardan kaçınmak, uzun vadede daha sıkıcı durumlara yol açabiliyor. Duygusal rahatlama amacıyla kullanmaya bir alternatif olarak, teknolojiyi önemli ve değerli şeyler yapmak için kullanmalıyız.