Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun kısaltması olan DASK, yürürlükteki sigorta poliçesine atıfla çoğunlukla “zorunlu deprem sigortası” olarak da bilinir. Birçok bölgesi deprem kuşağında yer alan Türkiye’de deprem riskine önlem olarak hayata geçirilen DASK poliçesi, olası maddi hasarlara karşı etkili bir güvence sunar. Bu önemli poliçe hakkındaki temel bilgileri bu yazımızda inceliyoruz.
DASK’ın amacı
DASK poliçesininyürürlüğe girmesinde en etkili faktör, 1999 Gölcük deprem felaketinin yarattığı afet riski farkındalığı olmuştur. Yüksek can ve mal kaybı yaşanan bu deprem sonrası 27 Aralık 1999’da meskenleri mali garanti altına almak, düşük prim maliyetleriyle herkesin güvenceye sahip olmasını kolaylaştırmak, gelecekte yaşanabilecek afetler için fon oluşturmak, maddi hasarların riskini dağıtmak ve daha sağlıklı bir yapılaşmanın önünü açmak amacıyla Resmi Gazete’de yayımlanarak hayata geçirilen DASK poliçesi, Türkiye’deki tüm gayrimenkul malikleri için zorunlu tutulmuştur. DASK, bir kurum olarak özel sigorta şirketleriyle iş birliği yoluyla deprem teminat sistemini düzenleme ve denetleme görevini yürütür. Acenteler ve banka şubeleri aracılığıyla ülke çapında dağıtım ağını yaygınlaştırarak rahatça ulaşılabilirliği hedefler.
Neden DASK sigortası yaptırmalı?
DASK poliçesi, kentsel altyapı hizmetlerini alabilmek için ön koşuldur. Elektrik, su ve doğalgaz sağlayıcıları, DASK poliçesi bulunmayan konutlara servis sunmazlar. Bu yaklaşım, deprem sigortasının kritikliğinin daha geniş kitleler tarafından kavranmasını ve sigortalanan ev sayısının artırılmasını hedefler. Bunun yanında, DASK sigortası yaptırmayanlar, Afet Sigortaları Kanunu gereği devletin verdiği konut kredisi ve deprem sonrası bina hasarları için sağladığı yardımlardan faydalanamazlar. DASK poliçesinde yasal zorunluluk ev sahiplerinin üstünde olsa da kiracılar da sigorta primini ödeyebilir. Böyle bir durumda ödenen primler kiradan düşülür. Ne olursa olsun, tazminat tapudaki 'hak sahibi' sıfatıyla kaydedilen kişiye yani ev sahibine verilecektir.
DASK poliçesinin kapsamı
DASK sigortası, yalnızca depremle ilişkilendirilen finansal hasarları güvence altına alır. Tazminatlar, uzman değerlendirmelerinin ardından Doğal Afetler Sigorta Kurumu tarafından karşılanır. Yangın, su baskını veya çökme-yıkılma gibi olaylar ancak deprem nedeniyle ortaya çıkmışsa bu sigorta ile koruma altındadır. Sel, tsunami ya da kasırga gibi deprem dışı doğal felaketler DASK'ın kapsamına dahil değildir. Bunun yanı sıra binanın içerisindeki eşyalar, enkaz kaldırma masrafı, ölüm dahil vücut sağlığına yönelik zararlar, kâr kaybı, yapılan işin durması, kira gelirinden mahrum kalınması ve manevi tazminat istekleri DASK poliçesinin kapsamının dışında kalır. DASK sigortası yalnızca binalardaki hasarları temin eder. Bina temelleri, duvarlar, bahçe çevrelemeleri, merdivenler, asansörler, koridorlar gibi yapısal öğelerin deprem nedeniyle uğradığı hasarlar da bu sigortanın koruması altındadır. Fakatdeprem poliçesinde her hasar için yüzde 2'lik bir muafiyet söz konusudur. Bu, sigortanın toplam bedelinin yüzde 2'sine kadar olan hasarların sigorta şirketi tarafından karşılanmadığı anlamına gelir. Yüzde 2'lik değerin altındaki hasarlar sigortalı kişi tarafından karşılanmak zorundadır.
DASK prim ödemeleri
DASK primlerinin maliyeti, bir dizi faktöre dayanır. Özellikle konutun yer aldığı bölge ve deprem riskine göre fiyatlandırma yapılır. Bunun yanı sıra, binanın yaşı, kullanılan malzemenin kalitesi, inşa yöntemi ve konutun toplam metrekaresi gibi özellikler de prim hesaplamasında etkili olur. Sigorta poliçesi, her yıl yenilenmelidir, bu nedenle ev sahiplerinin bu süreninaşılmamasınadikkat etmeleri önemlidir. Poliçenin maliyeti belirlendikten sonra, prim ödemeleri belli periyotlarla ve zamanında yapılmalıdır. Bu ödemelerin aksatılmaması, sigortanın sürekli olarak aktif kalmasını garantiler.
Sonuç olarak, deprem tehlikesi bulunan bir coğrafyada yaşarken, olası maddi kayıpları azaltmak adına alınması gereken en önemli tedbirlerden biri şüphesiz DASK' sigortasıdır. Türkiye'deki her ev sahibi için bu sigorta, deprem sonrası karşılaşılabilecek maddi yükleri azaltmada kritik bir rol oynar. Bu konuda sahip olunan bilgi ve farkındalık, ev sahiplerine maddi faydanın yanı sıra manevi bir rahatlama da getirecektir.