Non-Fungible (Değiştirilemez) Token’in kısaltması olan NFT'ler en basit ifadeyle dijital sanat eserlerini ve diğer koleksiyonları, blok zincirinde ticareti kolay, türünün tek örneği, doğrulanabilir varlıklara dönüştürür. NFT'ler, Bitcoin ve Ethereum gibi kripto para birimlerini destekleyen dijital veritabanı olan blok zincirine bağlı dijital içerik parçalarıdır. Bu varlıklar bir banknot gibi aynı değere sahip başka bir özdeş varlıkla değiştirilebilirler. Öte yandan NFT'ler benzersizdir ve karşılıklı olarak değiştirilemez, bu da iki NFT'nin aynı olmadığı anlamına gelir.
Her ne kadar günümüzde çok popüler olsa da NFT'ler tam olarak yeni değil. Kripto para birimi platformu Ethereum'daki bir dijital ticaret oyunu olan CryptoKitties, orijinal NFT'lerden biriydi ve insanların hem benzersiz hem de blok zincirinde saklanan sanal kedileri alıp satmasına izin veriyordu. Ancak Mart 2021'de dijital sanatçı Beeple’ın Christie's'de bir eseri 69 milyon dolara satmasıyla NFT dünya çapında büyük bir üne kavuştu ve hem sanatçıların hem de sanatseverlerin radarına girdi. Beeple’ın baskıları bu büyük NFT satışından önce hiçbir zaman parça başına 100 dolardan fazla satmamıştı.
NFT sanatçılar için yeni kazanç noktası mı?
Ancak yeni bir araştırmaya göre, Beeple'ın başarısı aşırı derecede aykırı ve bu denli büyük bir satış nadir görülen olaylardan. Matematik alanında doçent olan Andrea Baronchelli ve veri bilimcisi Matthieu Nadini de dahil olmak üzere Londra Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, 500.000'den fazla alıcı ve satıcı tarafından takas edilen ve yaklaşık 1 milyar dolarlık işlem anlamına gelen 4.7 milyon NFT'nin satışını analiz etti. Araştırmaya göre NFT'lerin yalnızca %1'i 1,500 dolardan fazla, %75'i ise 15 doların daha azına satılıyor.
Araştırmayı grafik dizisi olarak betimleyen IBM'in Görsel Yapay Zeka Laboratuvarı başkanı Mauro Martino, satılmayan parçaların analizlerine girmediğini belirtirken “İnsanlar sadece bir NFT üretmek için para harcıyor ve hepsi bu” şeklinde açıklamada bulunuyor.
2017 yılından başlayarak verileri analiz eden araştırma, 2017'den 2021'e kadar temelde canlanan bir evren görüldüğünü gözler önüne seriyor. İlk başta, nispeten küçük bir tüccarlar topluluğunun NFT’ye hakim olduğu görülüyor. Bu kişiler ilk etapta CryptoKitties oyununda yer alıyorlar. Sonrasında ise Axie Infinity ile fantezi futbol oyunu Sorare de bu akıma dahil oluyor ve oyunlardaki artış NFT alımını da artırıyor. Araştırmaya göre 2021 yılına gelindiğinde bambaşka bir tablo ortaya çıkıyor. Çünkü pazar önceki 4 yılda yaşadığı büyümesinin çok üstüne çıkarak 10 milyar dolarlık bir market halini alıyor.
Dijital nesneleri toplamanın insanlıktan beklenen bir davranış olmadığını belirten araştırmacılar, buna rağmen NFT'lerin uzun süre bizimle kalacağını düşünüyorlar. İnsanların NFT’ye olan ilgisi arttıkça pazarın da daha çok büyüyeceği araştırmanın çıktıları arasında yer alıyor. Sadece birkaç yıl burada kalacağını düşünen ve bunu geçici bir eğilim olarak gören insanların yanı sıra NFT’ye gerçekten inanan yatırımcılar ve sanatçılar oldukça fazla. Bu sebeple bu ekosistemin geleceği insanların kurduğu bazı yapılar, kurallar ve davranışlarla ilerlemeye; araştırmacılar da bunu gözlemlemeye devam edecek.