Sağlıklı bir yaşam sürmek en önemli önceliklerimiz arasında. Hastalıklarımızın nedenlerini anlama isteğimiz ise, özellikle sağlığımızı kaybettiğimiz zamanlarda ortaya çıkıyor. Hastalıklarımızın nedenlerini anlamamız; sağlıklıyken sağlığımızı korumamız bakımından önemli olurken, hastalandığımızda da iyileştirme sürecine katkı sağlayacak olması bakımından önem kazanıyor. Hastalıklarımıza müdahale eden tıp doktorlarımızın doğru tedavileri uygulayabilmeleri için hastalıkların nedenlerini anlamaları daha da acil oluyor.
Hastalıkların sebeplerini anlamada evrimin katkısı
İnsanlar olarak karmaşık bir evrimsel sürece sahibiz ve vücudumuzun bir evrimsel öyküsü var. Bu öykü, hastalıkların sebeplerine cevap olabilecek ipuçlarını içinde barındırıyor. Evrimleşip çevremize uyum sağlayarak hayatta kalabiliyoruz; dolayısıyla evrim sürecini, atalarımızın geçmişlerini, vücudumuzun neler yapabilmeye uyarlanıp nasıl işlediğini, vücut şeklimizin neden böyle olduğunu, bazı etkenlerin değişime katkılarını vb. bilmek hastalıkların sebeplerini anlayıp etkin çözümler üretebilmek açısından önem taşıyor. Kimi zaman endüstri öncesi yaşam tarzına olan uyumlanmalar günümüz şartları için yetersiz kalabiliyor, tam uyumlanmanın gerçekleşmesi için belli bir sürenin geçmesi gerekebiliyor; böyle bir durumda uyumsuzluk hastalıkları denilen hastalıklar meydana gelebiliyor.
Günümüz tıbbı, hastalıkları ve hastalıkların mekanizmalarını anlamada ciddi bir yol almış olsa da hastalıkların nedenlerini, yaygınlıklarını veya neden bazı hastalıklara daha yatkın olunduğunu keşfetmede, klinik tedavi için öngörüde bulunabilmede; farklı disiplinlerin katkılarıyla bütünsel ve geniş açıdan değerlendirme yapmak gerekli oluyor ve bu noktada evrimsel tıp önemli bir rol üstleniyor.
Modern tıp ile evrimsel tıbbın iş birliği
Evrimsel tıp modern tıptan farklı olarak nasıl yerine neden sorusunu sorup nesilden nesile aktarılan değişimlerle gelişen insan vücudunun evrimsel süreci hakkında bilgi sahibi olarak, neden hasta olunduğunun cevaplarını bulma konusunda göz ardı edilemeyecek katkılar sunuyor. Evrimsel tıp anlayışı sayesinde, başarısız olan tıbbi uygulamaların neden başarısız olduklarını fark etmek ya da bazı tedavi yöntemlerini ve ilaçları daha akıllıca kullanmak mümkün hale geliyor. Tıbbın gözlemlediği sorunların sebepleri, sorunların kökenine inen evrimsel açıklamalarla birlikte ele alındığında daha rahat anlaşılabiliyor. Evrimsel tıp ile, uzun zamandır sorulmasına rağmen cevap alınamayan sorulara cevaplar bulunabiliyor, aynı zamanda yeni sorular gündeme geliyor. Bu noktada iki yaklaşım birbirinin alternatifi olmak yerine, birbirini tamamlıyor. Yani evrimsel tıbbın alternatif bir tıp olmadığını, doğrudan klinik tavsiyeler ya da tıbbi yöntemler sunmadığını belirtmekte fayda var.
Evrimsel tıbbın önemi her geçen gün daha çok anlaşılıyor
Yeni bir bilimsel saha diyebileceğimiz evrimsel tıp her geçen gün daha da güçleniyor ve klinik araştırmalara sağlayacağı katkıların önemi daha iyi anlaşılıyor. Evrimsel tarihimizin yaşam döngümüz ve hastalıklarımız hakkında bizlere çok değerli bilgiler verdiği fark ediliyor. Evrimsel tıp ile biyomedikal araştırmaların birleştirilmesinin insan sağlığını ve refahını artırmada büyük fırsatlar sunacağı açıkça görülüyor ve henüz keşfedilmeyenlerin heyecanını duymamızı sağlıyor.