İklim değişikliği birçok ülkeyi etkilemeye başladı ve bu etkilerden biri de şehirlerin ısınması. Küresel ısınma tüm dünyada sıcaklık artışına sebep olurken şehirlerin üzerinde meydana gelen ısı adacıkları da büyük şehirlerde yaşayanları olumsuz etkiliyor. Bu nedenle ısınmayı düşürebilmek ve daha fazla ısınmalarını önlemek büyük önem taşıyor. Bunu yapabilmek için de öncelikle şehirlerin ısınma nedenlerini saptamak gerekiyor. Peki şehirler neden ısınıyor?
Şehirlerin ısınma nedenleri
Isı adacıklarının oluşmasının en temel nedenlerinden birinin, şehirlerdeki yapılarda kullanılan malzemeler olduğunu söyleyebiliriz. Yapı malzemeleri güneş enerjisini gün boyunca depoluyor ve sonrasında da geri veriyorlar. Böylece bu yapı malzemelerinin yansıttıkları sıcaklıklar şehirlerde yaşayanlar tarafından caddelerde, parklarda vb. aşırı derecede hissediliyor. Siyah asfalt kullanımı, sıcaklığı artıran faktörlerden bir diğeri. Güneşi çeken siyah asfalt, güneş battıktan sonra da ısı vermeye devam ediyor. Gökdelenlerin varlığı da ısı adacıklarının oluşmasında etkili oluyor. Güneşin etkisiyle çabuk ısınan beton yığınları depoladıkları ısıyı uzun süre muhafaza edebiliyorlar. Trafiğin yoğun olduğu şehirlerde motorlu taşıtlar yine ısınmayı artıran sebepler arasında yer alıyor. Kaloriferleri ve klimaları da göz ardı etmemek gerekiyor. İçeriyi soğutan klimalar ısıyı dışarıya yayıyorlar.
Şehirleri soğutmak için neler yapılabilir?
-Ağaç dikmek: Isı adacıklarının kümelendiği bölgelere ağaç dikilebilir, sokaklarda ağaç yoğunluğu artırılabilir, planlama aşamasında parklara ve çimenlik alanlara daha çok yer verilerek kişi başına düşen yeşil alanlar artırılabilir, binaların üstü yeşil bitki örtüsüyle kaplanabilir. Sıcaklıkların sebep olduğu orman yangınlarına karşı, sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı ağaçlardan oluşan ormanlık alanlar genişletilebilir.
-Yeşil çatı kaplaması yapmak: Binalar yeşil çatıyla kaplanabilir ya da çatı yerine yeşil bitki örtüsü uygulanabilir. Yeşil çatı yağış meydana geldiğinde suyun büyük bir bölümünü tutuyor ve kalan kısmının buharlaşarak atmosfere geri dönmesini sağlıyor.
-Asfaltları beyaza boyamak: Açık renk asfaltlamanın sıcaklığı düşürdüğü biliniyor. Dolayısıyla sıcaklığı düşürerek yolda yürüyenlerin sıcaktan daha az etkilenmelerini sağlamak için sokaklarda ve caddelerde yer alan siyah asfaltlar beyaza boyanabilir veya tekno asfaltlarla değiştirilebilir.
-Hava koridorları açmak: Şehir dışından kent merkezlerine uzanan, binalarla kesintiye uğratılmayan temiz hava koridorları açılabilir. Kent dışından esen rüzgarların egzoz gazlarını da merkeze taşımamaları için güzergah üzerinde yollar da olmasına dikkat edilmelidir. Bazı şehirlere temiz hava koridoru açmak oldukça zor olabilir. Buralarda yer alan tren garlarında, kışlalarda vb. yapılacak planlamalarla temiz hava akımı yaratılabilir. Orta ve uzun vadeli imar planları, soğutma sağlayacak rüzgarların önünü kesmeyecek şekilde yapılabilir.
-Yenilenebilir teknolojileri yaygınlaştırmak: Elektrikli arabalar gibi yenilenebilir teknolojiler şehirlerde yaygın hale getirilerek ısınmayla mücadele edilebilir.
-Yüzey sularını doğru yönetmek: Yağmur toprağa düşerek buharlaşıyor ve buharlaşma çevre ısısını düşürerek serinlik veriyor fakat yağmurlar kanalizasyondan akıp gidiyor. Yapılan çalışmalarla yağmurların kanalizasyondan akıp gitmesine engel olunabilir, şehirlerin altyapıları suyun tekrar kullanımına uygun hale getirilebilir. Beton yüzeylerin su geçirgen olmasına dikkat edilebilir.