Tarımsal verimlilik, tarım sektörüyle ilgili birçok tartışmanın, politikanın ve önlemin merkezinde yer alıyor. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri tarafından tarımsal üretkenliğe yapılan vurgu, gelişmekte olan ülkeleri hedefleyen verimlilik için istatistiklerin üzerine ek araştırmaların da gerekli olmasının nedenlerinin altını çiziyor.
2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi gibi küresel girişimlere paralel olarak birkaç ülke, özellikle tarımın önemli bir ekonomik sektör olduğu ülkelerde, tarımsal verimliliği artırmaya yönelik politikalar uyguluyor. Tarımda verimliliğin artırılması, gıda güvenliği ve daha yüksek arazi gelirleri yoluyla yoksulluğun azaltılmasına etkin katkısı nedeniyle oldukça önemli.
Bu yazımızda, verimliliğin genel tanımını yaptığımız ve ardından tarımda verimliliğin nasıl artırılabileceğini incelediğimiz podcast’imizin metnini paylaşıyoruz.
Verimlilik nedir?
Verimlilik, genel olarak çıktının hacim ölçüsünün girdi kullanımının hacim ölçüsüne oranı olarak tanımlanır. En temel düzeyde verimlilik; bir dizi kaynak ve girdi verilen bir hedef grup tarafından üretilen miktarı ölçer.
Bununla birlikte, veri gereksinimleri, göstergenin türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir: Bir mal ve bir girdi için arazi düzeyinde verimlilik ölçümü, örneğin, mısır arazilerinin işgücü verimliliği, yalnızca çıktı miktarları ve girdi kullanımına ilişkin temel bilgileri gerektirebilirken, toplu ölçümler üretmek genellikle çıktıları ve girdileri fiyatlandırmayı gerektirir.
En basit haliyle, verimlilik ölçütleri, bir malın, mal veya hizmetin üretimi ile o metayı üretmek için kullanılan girdiler arasındaki ilişkiyi tanımlar. Bir veya daha fazla ürün ile bir veya daha fazla girdi arasındaki ilişki olabilir. Her iki durumda da satılan ya da satılmayan tüm üretim ve tüm girdiler, ödenmiş olsun ya da olmasın, doğru bir şekilde değerlenmelidir.
Verimlilik ölçütleri, girdilerin ürünlere dönüşümünün verimlilik ve teknolojik değişimden nasıl etkilendiğini tanımladığı için, üretkenlik ölçütlerinin genellikle hacme dayalı olduğu sonucu çıkar. Bununla birlikte, bazı durumlarda verimlilik ve teknolojik değişim, artan üretkenliğin arkasındaki faktörler olmayabilir. Çoğu çiftlik, birçok girdiyle birden fazla mal üretir. Çoklu ürün çıktısını fiziksel ölçü, örneğin kilogram açısından tanımlamak teknik olarak mümkün olsa da toplamayı gerçekleştirmek için hacimleri parasal değerlere dönüştürmek daha kolaydır. Bu durumda, üretkenlik değişimi, sabit bir referans döneminin fiyatları kullanılarak iki dönem arasındaki verimliliğin karşılaştırılmasıyla ölçülür. Bu nedenle fark, fiyat değişiklikleriyle değil, yalnızca miktar veya hacim değişiklikleriyle ilişkilendirilebilir.
Tarımda verimlilik nasıl artırılabilir?
Tarım politikaları, mevcut teknolojinin daha iyi kullanılmasından ziyade teknolojik değişim yoluyla üretkenliği artırmaya odaklanma eğilimindedir. Bununla birlikte, toprak ve su gibi doğal kaynakların sınırlı mevcudiyeti bağlamında ve tarımsal üretimin çevresel ayak izini sınırlama gerekliliği göz önüne alındığında, tarım politikalarının odak noktasının verimliliği artırmaya yönelik yeniden dengelenmesi gerekir.
Üretkenlik kazanımları ve hatta belki de daha büyük ekonomik kazanımlar, yeni teknolojiye geçişten ziyade mevcut teknolojinin daha iyi kullanılmasıyla gerçekleşebilir. İkincisi, muhtemelen daha yüksek üretim ve çevresel maliyetler pahasına kısa vadede üretkenliği artırabilir. Örneğin, çiftçilere kimyasal gübreleri benimsemeleri tavsiye edilmeden önce, fiziksel üretkenliği artırmanın, gıda güvenliğini ve ekonomik karlılığı iyileştirmenin bir yolu olarak organik gübreler veya mahsul karışımı içeren geleneksel gübreleme yöntemleri teşvik edilebilir.
Toprak reformlarının uygulanması
Üretimin iyileştirilmesi için yapılan toprak reformları en etkili yöntemlerdendir. Buna örnek olarak makineler, traktörler ve aletlerin kullanılmasını verebiliriz. Bu makineler, arazide verimli bir şekilde çalışmak için engebeli tarım alanlarını sorunsuz hale getiren niteliklere sahiptir.
Ara dikim
Ara dikim, farklı mahsullerin aynı anda birlikte büyüdüğü bir uygulamadır. Büyüyen alanların verimliliğini en üst düzeye çıkarmanın en iyi yolu budur çünkü bazı ürünler birlikte yetiştiklerinde çok daha verimli olurlar.
Akıllı su yönetimi
Su, ekinlerin ekilmesi ve yetişmesi için temel bir ihtiyaçtır ve suyun yönetimiyle üretim artırılabilir. Örneğin, yağmurlama sulama sistemi kullanılarak verim yüzde 50'ye kadar artırılabilir.
Isı toleranslı çeşitler
Isıya dayanıklı çeşitler bitkinin yüksek sıcaklıklarda verimi korumasını sağlar. Isıya dayanıklı çeşitler geliştirilirse mahsul verimi yüzde 23'e kadar artırılabilir.
Zaman içerisinde tarlalardan istenilen veya beklenen verimi alma noktasında sıkıntılar ile karşılaşılıyorsa gübreleme, ilaçlama ve sulama işlemlerinin tekrar gözden geçirilmesi gereklidir. Ayrıca ekim ve dikim zamanlaması doğru yapılmalı ve zamansız yapılan ekim işlemlerinin toprağa zarar verebileceği unutulmamalıdır.